Hala Gąsienicowa znajduje się w Dolinie Gąsienicowej, a ta zajmuje górne piętro największej doliny Tatr Wysokich - Doliny Suchej Wody. Zachwycająca jest panorama szczytów otaczających halę, atrakcją są jeziora polodowcowe - Gąsienicowe Stawy, których jest aż 21. Nazwę hala wzięła od Gąsieniców z Zakopanego, którzy już w XVII w. wypasali tu owce.
Pierwsze schronisko na Hali Gąsienicowej stanowiły dwa szałasy, które Towarzystwo Tatrzańskie wykupiło w 1890 r. od górali. Obecny "Murowaniec" wybudowano w latach 1921 - 1925. W budowie schroniska uczestniczyło wojsko, granitowe głazy dowożono kolejką wąskotorową spod Kościelca. Ceremonii otwarcia dokonał w dniu 12 lipca 1925 r. prezydent Rzeczpospolitej Polskiej, Stanisław Wojciechowski. Schronisko szczęśliwie przetrwało wojnę. W latach 1950-51 dobudowano zachodnie skrzydło, gdzie obecnie znajduje się jadalnia. W grudniu 1963 r. wybuchł pożar, schronisko spaliło się częściowo, ale dzięki pomocy wojska i turystów już w kwietniu następnego roku zostało odbudowane. [ET] [SKP]
Zapraszamy do wirtualnej wycieczki z kanałem A chodźże na pole!
Siądźcie wygodnie i oglądajcie:
Poniżej można zapoznać się z opisami szlaków, których celem, początkiem lub pośrednim punktem jest Schr. na Hali Gąsienicowej. Lista zawiera opisową nazwę szlaku, kolory poszczególnych fragmentów szlaku oraz czas przejścia. W przypadku szlaków tatrzańskich dodano jeszcze informację o trudności szlaku, przy czym ocena dotyczy najtrudniejszego odcinka.
Jeżeli chcesz zaplanować wycieczkę w oparciu o przedstawione propozycje, to klikając w nazwę przejdź do opisu wybranego szlaku i wybierz znajdujący się na końcu opisu przycisk 'Do kalkulatora szlaków'.
Gdy poniżej nie znajdziesz interesujacego Cię szlaku, to przejdź do 'Kalkulatora szlaków' wybierając ten przycisk:
Kalkulator szlaków - Hala GąsienicowaW latach 1921-23 wojsko zbudowało te drogę. Jest zamknięta dla ruchu. W końcowej części szlaku widoki na otoczenie Hali Gąsienicowej.
Szlak prowadzi drogą dojazdową do schroniska Murowaniec. Przez las, drogą wyłożoną kamieniami, lekko wznosząc się doprowadza do skrzyżowania szlaków na polanie.
Psia Trawka to polanka nad brzegiem Suchej Wody Gąsienicowej, powyżej ujścia Pańszczyckiego Potoku. Od 1889 stało tu małe, nie zagospodarowane schronisko TT, które w zrujnowanym stanie dotrwało do lat międzywojennych. Nazwa polany pochodzi od psiej trawki, która zresztą tu nie rośnie, odkąd ustał wypas owiec.
Psia trawka, w gwarze podhalańskiej psiara lub psiarka, to bardzo ostra i sucha trawa, która zarasta wyjałowione, przepasione pastwiska i hale. Pastewnie prawie bezużyteczna, bywa nawet szkodliwa dla zwierząt. [ET]
Kamienna drogą dojazdową, przez las, umiarkowanie wznosząc się dochodzimy do schroniska Murowaniec.
Szlak schodzi dość stromo wśród traw i kosodrzewiny po wygodnym, kamiennym chodniku, roztaczając piękne widoki na Dolinę Gąsienicową i jej otoczenie.
Dwoiśniak to zbiorowa nazwa dwóch malutkich stawków leżących tuż na wschód od miejsca, gdzie rozchodzą się szlaki na Kasprowy Wierch (żółty) i do Zielonego Stawu (czarny). W stawie żyje ciekawa fauna, wśród której są gatunki nigdzie indziej w Polsce nie spotykane (m.in. widłonóg Diaptomus tatricus). [ET]
Nieznacznie obniżając się, szlak prowadzi przez kosodrzewinę do schroniska.
Szlak na reglowym przedgórzu. Wyznaczony w 1937 r. Zmienne widoki. Szczególnie piękne widoki na Tatry Wysokie I Tatry Bielskie z Rusinowej Polany i Gęsiej Szyi.
Szlak bardzo lekko wznosi się, prowadzi słabo zalesionym terenem, oferując najpierw widoki na Tatry Bielskie i część słowackich Tatr Wysokich, a zbliżając się do Rusinowej Polany odsłania widoki na otoczenie Morskiego Oka.
Rusinowa Polana zwana jest także Jaworzyną, Jaworzyną Rusinową i Rusinką. Rozłożona półkolisto na grzbiecie między Gęsią Szyją a Gołym Wierchem. Dawniej wchodziła w skład Hali Jaworzyna Rusinowa i wtedy znajdowały się na niej liczne szałasy i szopy pasterskie. Jest to jedna z tych polan Tatr Polskich, na których zachowało się pasterstwo, a obecnie prowadzony jest tzw. kulturowy wypas owiec. Roztacza się z niej wspaniały widok na Tatry Bielskie i Wysokie. Nazwa pochodzi od nazwiska czy przezwiska dawnych właścicieli. [ET] [TAT]
Polaną, schodami z drewnianych pali, a następnie, po wejściu do lasu ścieżką, która bywa mokra i śliska pniemy się w górę. Dochodzimy do skalistego wierzchołka Gęsiej Szyi. Należy zachować ostrożność, by nie wpaść w urwisko. Dalej już łagodne przez las i polany zejście na Rówień Waksmundzką.
Waksmundzka Rówień to duża trawiasta łąka obejmująca szerokie siodło Waksmundzkiej Przełęczy. Waksmund to nazwa wsi położonej 3,5 km na wschód od Nowego Targu. Mieszkańcy tej wsi mieli pastwiska w Gorcach i Tatrach, a wśród nich i Waksmundzką Rówień i Polanę. Słowo rówień w gwarze podhalańskiej oznacza stosunkowo płaskie i duże miejsce, zwykle na dnie doliny. [ET]
Szlak prowadzi przez Polanę Waksmundzką, a następnie lasem trawersując północne stoki Koszystej.
Szlak prowadzi przez las. Trawersując zbocza Żółtej Turni odsłania widoki na Granaty i Krzyżne, a następnie wychodzi do Doliny Pańszczycy.
Szlak z Kasprowego w dół na Halę Gąsienicową może być elementem wycieczki na Kasprowy Wierch. Zamiast wracać kolejką można wrócić do Kuźnic piechotą.
Kasprowy Wierch sławę zawdzięcza kolejce gondolowej, a sama kolejka jest sławna z długich kolejek przed kasą.
Od szczytu około 200 metrów granią w kierunku Świnicy, a następnie w lewo w dół doliny. Umiarkowanie stromo, szlak obniża się wśród traw, a dalej wśród kosodrzewiny. Wiedzie wyłożonym kamieniami chodnikiem. Cały czas podziwiamy zachodnią część Doliny Gąsienicowej z Kościelcem i Świnicą.
Dwoiśniak to zbiorowa nazwa dwóch malutkich stawków leżących tuż na wschód od miejsca, gdzie rozchodzą się szlaki na Kasprowy Wierch (żółty) i do Zielonego Stawu (czarny). W stawie żyje ciekawa fauna, wśród której są gatunki nigdzie indziej w Polsce nie spotykane (m.in. widłonóg Diaptomus tatricus). [ET]
Nieznacznie obniżając się, szlak prowadzi przez kosodrzewinę do schroniska.
Kościelec (2155 m) wznosi się w bocznej grani odchodzącej na północ od Zawratowej Turni i rozdzielającej górną część Doliny Gąsienicowej na dwie gałęzie. Od Zadniego Kościelca (2162 m) oddziela go Kościelcowa Przełęcz, a od Małego Kościelca przełęcz Karb. Piramida Kościelca widziana z północy przypomina kościół – stąd nazwa. Jest to szczyt popularny zarówno wśród turystów, jak i taterników. W marcu 1911 r. na szczyt Kościelca weszli na nartach Mariusz Zaruski i Stanisław Zdyb, przecierając tym samym pierwsze szlaki taternictwa narciarskiego. W 1929 roku na zachodniej ścianie szczytu zginął Mieczysław Świerz – taternik, narciarz i pisarz tatrzański. W 1962 r. na Zadnim Kościelcu poniósł śmierć Jan Długosz, jeden z czołowych polskich taterników.
Na szczyt wchodzono od dawna - pierwsze znane wejście Antoni Hoborski w 1845 r.; zimą po raz pierwszy zdobyli Kościelec Mieczysław Karłowicz i Roman Kordys w 1908 r. Panorama ze szczytu nie jest zbyt rozległa, ale widać stąd wszystkie stawy w Dolinie Gąsienicowej, a ekspozycja też robi wrażenie. [ET]
Szlak wiedzie bardzo stromo zakosami w dól po stromych płytach skalnych. W wielu miejscach wymaga użycia rąk i pewnego stawiania kroków. Cały czas wymaga uważnej obserwacji oznakowanie szlaku. Pod koniec doprowadza do progu skalnego, z którego trzeba zejść bez pomocy łańcuchów, wykazując się podstawowymi umiejętnościami wspinaczkowymi.
Niezbyt wybitna, wąska przełęcz (1853 m) pomiędzy Kościelcem a długim grzbietem Małego Kościelca. Z Karbu widać Świnicę i Kasprowy Wierch, a także usianą stawami południowo-zachodnią gałąź Doliny Gąsienicowej. W 1902 roku Towarzystwo Tatrzańskie zbudowało szlak z Karbu na Przełęcz Świnicką, który jednak po II wojnie światowej został zlikwidowany. Słowo karb określa płytko wcięte siodełko lub przełączkę. [ET]
Z przełęczy wznosząc się lekko szlak doprowadza do szczytu Małego Kościelca. Krótko prowadzi granią na północ, by skręcając w prawo, stromo, po kamiennych schodkach, czasem przeciskając się wśród skał, doprowadzić do Czarnego Stawu Gąsienicowego.
Czarny Staw Gąsienicowy zwany także Czarnym Stawem pod Kościelcem to największy z Gąsienicowych Stawów, a piąte co do powierzchni jezioro w Tatrach. Wymiary: 665 na 425 m. Czarny Staw jest jednym z kilku jezior tatrzańskich, w którym żyją ryby – pstrągi, które zostały tutaj jednak wpuszczone sztucznie, w 1881 roku. Przy północno-wschodnim brzegu jeziora znajduje się niewielka wysepka, na której w 1909 roku projektowano utworzenie mauzoleum Juliusza Słowackiego, choć wieszcz nigdy w Tatrach nie był. Nazwa stawu pochodzi od ciemnej barwy jego wód, wywołanej przez żyjące tam sinice. [ET] [TAT]
Na początek szlak schodzi dość stromo z moreny czołowej zamykającej Czarny Staw. Następnie Kamienna ścieżka obniża się lekko trawersuje zbocze Małego Kościelca. W zimie przejście to zagrożone jest lawinami. W połowie trasy, z prawej strony, u podnóża zbocza Małego Kościelca, widoczny jest obelisk poświęcony Mieczysławowi Karłowiczowi, który zginął w tym miejscu w lawinie. Na koniec następuje złączenie z żółtym szlakiem, z którym ostatnie 150 metrów wspólnie prowadzą do schroniska Murowaniec.
Z przełęczy w dół stromą rynną. Następnie łagodniejszy odcinek i dojście do łańcuchów, z pomocą których pokonujemy zejście przez skały i trawers płyty skalnej. Dalej wśród głazów i traw dochodzimy do rumowiska skalnego. Po przejściu przez rumowisko spotykamy szlak zielony schodzący z Zadniego Granatu i Żlebu Kulczyńskiego. Schodzimy po skałach w dół mijając Zmarzły Staw.
Górna część Doliny Czarnej Gąsienicowej pomiędzy Kozim Wierchem a Zadnim Granatem.
Szlak dość stromo schodzi przez rumowiska skalne. Dochodzi do Czarnego Stawu Gąsienicowego, który obchodzi prawą stroną. W połowie drogi w prawo odchodzi żółty szlak na Skrajny Granat.
Czarny Staw Gąsienicowy zwany także Czarnym Stawem pod Kościelcem to największy z Gąsienicowych Stawów, a piąte co do powierzchni jezioro w Tatrach. Wymiary: 665 na 425 m. Czarny Staw jest jednym z kilku jezior tatrzańskich, w którym żyją ryby – pstrągi, które zostały tutaj jednak wpuszczone sztucznie, w 1881 roku. Przy północno-wschodnim brzegu jeziora znajduje się niewielka wysepka, na której w 1909 roku projektowano utworzenie mauzoleum Juliusza Słowackiego, choć wieszcz nigdy w Tatrach nie był. Nazwa stawu pochodzi od ciemnej barwy jego wód, wywołanej przez żyjące tam sinice. [ET] [TAT]
Na początek szlak schodzi dość stromo z moreny czołowej zamykającej Czarny Staw. Następnie Kamienna ścieżka obniża się lekko trawersuje zbocze Małego Kościelca. W zimie przejście to zagrożone jest lawinami. W połowie trasy, z prawej strony, u podnóża zbocza Małego Kościelca, widoczny jest obelisk poświęcony Mieczysławowi Karłowiczowi, który zginął w tym miejscu w lawinie. Na koniec następuje złączenie z żółtym szlakiem, z którym ostatnie 150 metrów wspólnie prowadzą do schroniska Murowaniec.
Piękny szlak wprowadzający na Halę Gąsienicową. Piękny widokowo, szczególnie od Przełęczy między Kopami, gdzie coraz szerzej otwiera się widok na otoczenie Hali Gąsienicowej.
Kuźnice, a dawniej Hamry, to miejsce gdzie do 1878 r. działały huty żelaza i kuźnie. Rudę żelazną wydobywano głównie pod Kopą Magury w Dolinie Jaworzynki. Właściciele Kuźnic, rodzina Homolacsów, wybudowali tutaj dwór, w którym podejmowali naukowców, artystów, polityków. Obecnie Kuźnice znane są przede wszystkim z dolnej stacji kolejki na Kasprowy Wierch. Oprócz stacji znajduje się tu m.in. zajazd, restauracja, sklep spożywczy i pamiątkowy oraz leśniczówka TPN. W latach 2006-2008 przeprowadzono renowację dworu. Spichlerz adaptowano na salę wystaw czasowych, w wozowni urządzono muzeum historii Kuźnic, przeprowadzono odbudowę fundamentów dworu Homolacsów, renowację dworków oficjalistów z XIX w., odrestaurowano parkowe ciągi komunikacyjne i alejki wraz z oświetleniem oraz fontannę. [ET] [ZAK_K]
Razem ze szlakiem zielonym na Nosal idziemy dość stromo kamienną drogą przez las. Na rozwidleniu szlaków zielone idą dalej prosto, a my skręcamy w prawo. Po drodze, na zakręcie w prawo, pomiędzy drzewami ciekawy widok na Giewont i Kalatówki. Dalej lasem szlak prowadzi na Boczań, gdzie skręca ostro w lewo prowadząc do granicy lasu i wyprowadza na grzbiet Skupniowego Upłazu. Szlak prowadzi lewą stroną grzbietu ukazując Wielki Kopieniec i Nosal. Pod koniec grzbietu, przy dojściu do Przełęczy między Kopami, szlak prowadzi po skałkach
Szeroka przełęcz pomiędzy Wielką Królową Kopą (1531 m) i Małą Królową Kopą (1577 m ). Przez przełęcz, zwaną także Karczmiskiem, prowadziła w XIX wieku droga, którą transportowano rudę żelaza spod Kopy Magury do Kuźnic. Ta druga nazwa pochodzi zapewne od stojącego tutaj niegdyś baraku górniczego. Ze wznoszącymi się nad nią Małą i Wielką Królową Kopą wiąże się jedna z zagadek nazewniczych – otóż Mała Królowa Kopa jest wyższa od Wielkiej. Z przełęczy pięknie prezentuje się Giewont i Czerwone Wierchy, ale pięknej Hali Gąsienicowej jeszcze nie widać. [ET]
Na przełęczy łączy się ze szlakiem żółtym, który wiódł Doliną Jaworzynki, teraz wspólnie lekko obniżając się prowadzą do schroniska Murowaniec. Po drodze stopniowo odsłania się piękny widok na otoczenie Hali Gąsienicowej.
Szlak na Halę Gąsienicową przez Dolinę Jaworzynkę poleca się jako dojście do Hali Gąsienicowej przy wietrznej pogodzie.
Kuźnice, a dawniej Hamry, to miejsce gdzie do 1878 r. działały huty żelaza i kuźnie. Rudę żelazną wydobywano głównie pod Kopą Magury w Dolinie Jaworzynki. Właściciele Kuźnic, rodzina Homolacsów, wybudowali tutaj dwór, w którym podejmowali naukowców, artystów, polityków. Obecnie Kuźnice znane są przede wszystkim z dolnej stacji kolejki na Kasprowy Wierch. Oprócz stacji znajduje się tu m.in. zajazd, restauracja, sklep spożywczy i pamiątkowy oraz leśniczówka TPN. W latach 2006-2008 przeprowadzono renowację dworu. Spichlerz adaptowano na salę wystaw czasowych, w wozowni urządzono muzeum historii Kuźnic, przeprowadzono odbudowę fundamentów dworu Homolacsów, renowację dworków oficjalistów z XIX w., odrestaurowano parkowe ciągi komunikacyjne i alejki wraz z oświetleniem oraz fontannę. [ET] [ZAK_K]
Szlak przez chwilę tylko wznosi się przez las, bo już po niecałym kilometrze wychodzi na długą Polanę Jaworzynka. Prawie płasko prowadzi ścieżką dnem doliny, napotyka szałasy pasterskie, doprowadza do końca polany, gdzie zaczyna się dość strome podejście. Najpierw lasem, a następnie kosodrzewiną, szerokimi zakosami wyprowadza na Przełęcz między Kopami.
Szeroka przełęcz pomiędzy Wielką Królową Kopą (1531 m) i Małą Królową Kopą (1577 m ). Przez przełęcz, zwaną także Karczmiskiem, prowadziła w XIX wieku droga, którą transportowano rudę żelaza spod Kopy Magury do Kuźnic. Ta druga nazwa pochodzi zapewne od stojącego tutaj niegdyś baraku górniczego. Ze wznoszącymi się nad nią Małą i Wielką Królową Kopą wiąże się jedna z zagadek nazewniczych – otóż Mała Królowa Kopa jest wyższa od Wielkiej. Z przełęczy pięknie prezentuje się Giewont i Czerwone Wierchy, ale pięknej Hali Gąsienicowej jeszcze nie widać. [ET]
Na przełęczy łączy się ze szlakiem żółtym, który wiódł Doliną Jaworzynki, teraz wspólnie lekko obniżając się prowadzą do schroniska Murowaniec. Po drodze stopniowo odsłania się piękny widok na otoczenie Hali Gąsienicowej.
Przełęcz Krzyżne to miejsce, gdzie obecnie kończy sie Orla Perć. Dawniej biegła ona przez Wołoszyn aż do Wodogrzmotów Mickiewicza. Dzisiaj jest to teren objety ścisłym rezerwatem przyrody. Dawniej na przełęczy znajdował się kamienny schron. którego pozostałości można jeszcze zaobserwować. Krzyżne słynie z pięknej panoramy obejmującej całe Tatry Wysokie i Bielskie.
Schodzimy przez rumowiska skalne, które wymagają uwagi ze względu na osuwające się kamienie. W skalistym terenie schodzimy stromo po kamiennych stopniach.
Niewielki, płytki, bo niespełna 1m głębokości i w czasie suszy wysycha. Nazwa pochodzi od koloru, a to wskutek występowania w stawie gatunku sinicy, który pokrywając skorupami nabrzeżne głazy barw i je na czerwono-brunatny kolor. [TAT]
Przełęcz Zawrat to miejsce, gdzie zaczyna się Orla Perć. Łatwe wejście na Zawrat prowadzi tylko z Doliny Pięciu Stawów Polskich. Wejście od Doliny Gąsienicowej zbezpieczone jest w górnej części łańcuchami i klamrami. Bywa jednak utrudnione zalegającym śniegiem. Dojście Orlą Percią od Koziego Wierchu jest obecnie niemożliwe, ponieważ od 2007 roku szlak biegnie tędy tylko w przeciwnym kierunku (od Zawratu do Koziego Wierchu). Dojście od Świnicy zostało zamknięte że względu na obrywy pod Niebieską Turnią.
Po krótkim dość prostym zejściu pojawiają się łańcuchy i klamry zabezpieczające trudne, eksponowane odcinki zejścia. Szlak często bywa mokry, a zalegające do wczesnego lata płaty śniegu stwarzają dodatkowe niebezpieczeństwo. W trudnym terenie szlak schodzi ostrymi zakosami. Dopiero w połowie szlaku kończą się trudności. Idąc lekko opadającą ścieżką mijamy Zmarzły Staw Gasienicowy i dochodzimy do rozstaju szlaków.
Górna część Doliny Czarnej Gąsienicowej pomiędzy Kozim Wierchem a Zadnim Granatem.
Szlak dość stromo schodzi przez rumowiska skalne. Dochodzi do Czarnego Stawu Gąsienicowego, który obchodzi prawą stroną. W połowie drogi w prawo odchodzi żółty szlak na Skrajny Granat.
Czarny Staw Gąsienicowy zwany także Czarnym Stawem pod Kościelcem to największy z Gąsienicowych Stawów, a piąte co do powierzchni jezioro w Tatrach. Wymiary: 665 na 425 m. Czarny Staw jest jednym z kilku jezior tatrzańskich, w którym żyją ryby – pstrągi, które zostały tutaj jednak wpuszczone sztucznie, w 1881 roku. Przy północno-wschodnim brzegu jeziora znajduje się niewielka wysepka, na której w 1909 roku projektowano utworzenie mauzoleum Juliusza Słowackiego, choć wieszcz nigdy w Tatrach nie był. Nazwa stawu pochodzi od ciemnej barwy jego wód, wywołanej przez żyjące tam sinice. [ET] [TAT]
Na początek szlak schodzi dość stromo z moreny czołowej zamykającej Czarny Staw. Następnie Kamienna ścieżka obniża się lekko trawersuje zbocze Małego Kościelca. W zimie przejście to zagrożone jest lawinami. W połowie trasy, z prawej strony, u podnóża zbocza Małego Kościelca, widoczny jest obelisk poświęcony Mieczysławowi Karłowiczowi, który zginął w tym miejscu w lawinie. Na koniec następuje złączenie z żółtym szlakiem, z którym ostatnie 150 metrów wspólnie prowadzą do schroniska Murowaniec.
Piarżyskiem schodzimy w dół. Następnie skałami, gdzie spotykamy klamry i łańcuchy. Trawersujemy szeroki żleb, schodzimy rumowiskiem skalnym, a następnie ścieżką wśród kosodrzewiny. Dochodzimy do Czarnego Stawu Gąsienicowego, który będziemy obchodzić kamienną ścieżką za znakami niebieskimi.
Czarny Staw Gąsienicowy zwany także Czarnym Stawem pod Kościelcem to największy z Gąsienicowych Stawów, a piąte co do powierzchni jezioro w Tatrach. Wymiary: 665 na 425 m. Czarny Staw jest jednym z kilku jezior tatrzańskich, w którym żyją ryby – pstrągi, które zostały tutaj jednak wpuszczone sztucznie, w 1881 roku. Przy północno-wschodnim brzegu jeziora znajduje się niewielka wysepka, na której w 1909 roku projektowano utworzenie mauzoleum Juliusza Słowackiego, choć wieszcz nigdy w Tatrach nie był. Nazwa stawu pochodzi od ciemnej barwy jego wód, wywołanej przez żyjące tam sinice. [ET] [TAT]
Na początek szlak schodzi dość stromo z moreny czołowej zamykającej Czarny Staw. Następnie Kamienna ścieżka obniża się lekko trawersuje zbocze Małego Kościelca. W zimie przejście to zagrożone jest lawinami. W połowie trasy, z prawej strony, u podnóża zbocza Małego Kościelca, widoczny jest obelisk poświęcony Mieczysławowi Karłowiczowi, który zginął w tym miejscu w lawinie. Na koniec następuje złączenie z żółtym szlakiem, z którym ostatnie 150 metrów wspólnie prowadzą do schroniska Murowaniec.
Świnica jest wspaniałym punktem widokowym. Niesympatyczna nazwa tej pięknej góry wzięła się prawdopodobie z podobieństwa całego masywu (od Skrajnej Turni do Niebieskiej Turni) do świni (por.Wikipedia).
Po skałach ubezpieczonych łańcuchami stromo w dół do rozstaju szlaku, gdzie dalej na wschód prowadzi szlak na Zawrat, a na zachód nasz szlak. Szlak prowadzi po granitowych skałach. Chodzi stromo w dół, po skałach, bardzo często ubezpieczony łańcuchami. Trudnym miejscem jest trawers Żlebu Blatona. Przejście ubezpieczone jest łańcuchem, ale żleb kończy się stromym urwiskiem. Na koniec szlaku w miejsce skał pojawiają się prowadzące w dół na Świnicką Przełęcz kamienne schodki.
Z przełęczy szlak prowadzi stromo w dół zboczami Pośredniej Turni. Wczesnym latem, gdy w miejscach tych zalegają płaty śniegu, szlak staje się bardzo niebezpieczny. Szla wchodzi w rumowisko skalne, a następnie już umiarkowanie stromo kamienny chodnik prowadzi wśród kosodrzewiny i traw.
Zielony Staw Gąsienicowy lub po prostu Zielony Staw to największe jezioro w Zielonej Dolinie Gąsienicowej. Wymiary: 275 na 238 m, głęb. 15,1 m. W 1949 r. staw ten został sztucznie zarybiony, ale wyginęły prawie wszystkie pstrągi. Woda ma niespotykaną w Tatrach barwę jasnej zieleni, jest bardzo czysta. Górale nazywali to jezioro również Suczym Stawem i opowiadali, że nazwa pochodzi stąd, iż juhasi utopili w nim złą sukę. [ET] [TAT]
Łagodnie w dół kamiennym chodnikiem wśród jezior Doliny Gąsienicowej, a wśród nich największy w tej części doliny - Zielony Staw Gąsienicowy.
Dwoiśniak to zbiorowa nazwa dwóch malutkich stawków leżących tuż na wschód od miejsca, gdzie rozchodzą się szlaki na Kasprowy Wierch (żółty) i do Zielonego Stawu (czarny). W stawie żyje ciekawa fauna, wśród której są gatunki nigdzie indziej w Polsce nie spotykane (m.in. widłonóg Diaptomus tatricus). [ET]
Nieznacznie obniżając się, szlak prowadzi przez kosodrzewinę do schroniska.
Granaty to masyw trzech szczytów: Skrajny Granat, Pośredni Granat i Zadni Granat. Przez szczyty prowadzi Orla Perć. Szczyty Granatów rozdzielają: Pośrednia Sieczkowa Przełączka i Skrajna Sieczkowa Przełączka. Ich nazwy upamietniają Macieja Sieczkę, który był przewodnikiem podczas pierwszego udokumentowanego wejścia na Granaty. Ze Skrajnej Sieczkowej Przełączki schodzi niesławny Żleb Drège'a. W górnej części wydaje sie łatwym zejściem z Orlej Perci, ale jest to pułapka, w której smierć poniosło wielu turystów. Pierwszym z nich był student z Warszawy, od którego nazwiska żleb przyjął nazwę.
Najłatwiejszy szlak prowadzi na Zadni Granat, z którego rozpościera się panorama obejmująca Tatry Bielskie i Wysokie z Lodowym Szczytem, Gerlachem, Rysami, Mięguszowieckimi Szczytami.
Zakosami stromo schodzimy w dół, ale nie napotykamy trudności technicznych. Spotykamy szlak czarny schodzący ze Żlebu Kulczyckiego. Schodzimy w dół przez skały do kolejnego złączenia z szlakiem żółtym schodzącym z Koziej Przełęczy. Mijamy Zmarzły Staw i dochodzimy do złączenia ze szlakiem niebieskim z Zawratu.
Górna część Doliny Czarnej Gąsienicowej pomiędzy Kozim Wierchem a Zadnim Granatem.
Szlak dość stromo schodzi przez rumowiska skalne. Dochodzi do Czarnego Stawu Gąsienicowego, który obchodzi prawą stroną. W połowie drogi w prawo odchodzi żółty szlak na Skrajny Granat.
Czarny Staw Gąsienicowy zwany także Czarnym Stawem pod Kościelcem to największy z Gąsienicowych Stawów, a piąte co do powierzchni jezioro w Tatrach. Wymiary: 665 na 425 m. Czarny Staw jest jednym z kilku jezior tatrzańskich, w którym żyją ryby – pstrągi, które zostały tutaj jednak wpuszczone sztucznie, w 1881 roku. Przy północno-wschodnim brzegu jeziora znajduje się niewielka wysepka, na której w 1909 roku projektowano utworzenie mauzoleum Juliusza Słowackiego, choć wieszcz nigdy w Tatrach nie był. Nazwa stawu pochodzi od ciemnej barwy jego wód, wywołanej przez żyjące tam sinice. [ET] [TAT]
Na początek szlak schodzi dość stromo z moreny czołowej zamykającej Czarny Staw. Następnie Kamienna ścieżka obniża się lekko trawersuje zbocze Małego Kościelca. W zimie przejście to zagrożone jest lawinami. W połowie trasy, z prawej strony, u podnóża zbocza Małego Kościelca, widoczny jest obelisk poświęcony Mieczysławowi Karłowiczowi, który zginął w tym miejscu w lawinie. Na koniec następuje złączenie z żółtym szlakiem, z którym ostatnie 150 metrów wspólnie prowadzą do schroniska Murowaniec.
Z pomocą łańcuchów i klamer eksponowana półką i stromym kominem w dół. Dalej w dół Rysą Zaruskiego, a następnie przez piarżysko. Spotykamy szlak zielony schodzący z Zadniego Granatu, którym w dół przez skały do kolejnego złączenia z szlakiem żółtym schodzącym z Koziej Przełęczy. Mijamy Zmarzły Staw i dochodzimy do złączenia z szlakiem niebieskim z Zawratu.
Górna część Doliny Czarnej Gąsienicowej pomiędzy Kozim Wierchem a Zadnim Granatem.
Szlak dość stromo schodzi przez rumowiska skalne. Dochodzi do Czarnego Stawu Gąsienicowego, który obchodzi prawą stroną. W połowie drogi w prawo odchodzi żółty szlak na Skrajny Granat.
Czarny Staw Gąsienicowy zwany także Czarnym Stawem pod Kościelcem to największy z Gąsienicowych Stawów, a piąte co do powierzchni jezioro w Tatrach. Wymiary: 665 na 425 m. Czarny Staw jest jednym z kilku jezior tatrzańskich, w którym żyją ryby – pstrągi, które zostały tutaj jednak wpuszczone sztucznie, w 1881 roku. Przy północno-wschodnim brzegu jeziora znajduje się niewielka wysepka, na której w 1909 roku projektowano utworzenie mauzoleum Juliusza Słowackiego, choć wieszcz nigdy w Tatrach nie był. Nazwa stawu pochodzi od ciemnej barwy jego wód, wywołanej przez żyjące tam sinice. [ET] [TAT]
Na początek szlak schodzi dość stromo z moreny czołowej zamykającej Czarny Staw. Następnie Kamienna ścieżka obniża się lekko trawersuje zbocze Małego Kościelca. W zimie przejście to zagrożone jest lawinami. W połowie trasy, z prawej strony, u podnóża zbocza Małego Kościelca, widoczny jest obelisk poświęcony Mieczysławowi Karłowiczowi, który zginął w tym miejscu w lawinie. Na koniec następuje złączenie z żółtym szlakiem, z którym ostatnie 150 metrów wspólnie prowadzą do schroniska Murowaniec.
Wraz ze szlakiem żółtym prowadzącym na Kasprowy Wierch idziemy pierwsze 150 metrów, po czy skręcamy w lewo. Kamienna ścieżka wznosząc się lekko trawersuje zbocze Małego Kościelca. W zimie przejście to zagrożone jest lawinami. W połowie trasy, z lewej strony, u podnóża zbocza Małego Kościelca, widoczny jest obelisk poświęcony Mieczysławowi Karłowiczowi, który zginął w tym miejscu w lawinie. Pod koniec szlak wznosi się stromiej wchodząc na morenę czołową zamykającą Czarny Staw.
Czarny Staw Gąsienicowy zwany także Czarnym Stawem pod Kościelcem to największy z Gąsienicowych Stawów, a piąte co do powierzchni jezioro w Tatrach. Wymiary: 665 na 425 m. Czarny Staw jest jednym z kilku jezior tatrzańskich, w którym żyją ryby – pstrągi, które zostały tutaj jednak wpuszczone sztucznie, w 1881 roku. Przy północno-wschodnim brzegu jeziora znajduje się niewielka wysepka, na której w 1909 roku projektowano utworzenie mauzoleum Juliusza Słowackiego, choć wieszcz nigdy w Tatrach nie był. Nazwa stawu pochodzi od ciemnej barwy jego wód, wywołanej przez żyjące tam sinice. [ET] [TAT]
Szlak prowadzi stromo w górę po kamiennych stopniach, czasem przeciska się wśród skał. Doprowadza do grani Małego Kościelca, a następnie na jego szczyt, po czyt obniżając się lekko doprowadza do Przełęczy Karb.
Niezbyt wybitna, wąska przełęcz (1853 m) pomiędzy Kościelcem a długim grzbietem Małego Kościelca. Z Karbu widać Świnicę i Kasprowy Wierch, a także usianą stawami południowo-zachodnią gałąź Doliny Gąsienicowej. W 1902 roku Towarzystwo Tatrzańskie zbudowało szlak z Karbu na Przełęcz Świnicką, który jednak po II wojnie światowej został zlikwidowany. Słowo karb określa płytko wcięte siodełko lub przełączkę. [ET]
Po rumowiskach skalnych dość stromo schodzimy w dół. Dalej już mniej stromo kamienna ścieżka prowadzi wśród Czerwonych Stawków i Kurtkowca doprowadzając do Zielonego Stawu.
Zielony Staw Gąsienicowy lub po prostu Zielony Staw to największe jezioro w Zielonej Dolinie Gąsienicowej. Wymiary: 275 na 238 m, głęb. 15,1 m. W 1949 r. staw ten został sztucznie zarybiony, ale wyginęły prawie wszystkie pstrągi. Woda ma niespotykaną w Tatrach barwę jasnej zieleni, jest bardzo czysta. Górale nazywali to jezioro również Suczym Stawem i opowiadali, że nazwa pochodzi stąd, iż juhasi utopili w nim złą sukę. [ET] [TAT]
Łagodnie w dół kamiennym chodnikiem wśród jezior Doliny Gąsienicowej, a wśród nich największy w tej części doliny - Zielony Staw Gąsienicowy.
Dwoiśniak to zbiorowa nazwa dwóch malutkich stawków leżących tuż na wschód od miejsca, gdzie rozchodzą się szlaki na Kasprowy Wierch (żółty) i do Zielonego Stawu (czarny). W stawie żyje ciekawa fauna, wśród której są gatunki nigdzie indziej w Polsce nie spotykane (m.in. widłonóg Diaptomus tatricus). [ET]
Nieznacznie obniżając się, szlak prowadzi przez kosodrzewinę do schroniska.
Wycieczka zapoznająca z większością jezior polodowcowych Hali Gąsienicowej.
Nieznacznie wznosząc się, szlak prowadzi przez kosodrzewinę do rozstaju szlaków w okolicy stawku Dwoiśniak.
Dwoiśniak to zbiorowa nazwa dwóch malutkich stawków leżących tuż na wschód od miejsca, gdzie rozchodzą się szlaki na Kasprowy Wierch (żółty) i do Zielonego Stawu (czarny). W stawie żyje ciekawa fauna, wśród której są gatunki nigdzie indziej w Polsce nie spotykane (m.in. widłonóg Diaptomus tatricus). [ET]
Łagodnie w górę kamiennym chodnikiem wśród jezior Doliny Gąsienicowej, a wśród nich największy w tej części doliny - Zielony Staw Gąsienicowy.
Zielony Staw Gąsienicowy lub po prostu Zielony Staw to największe jezioro w Zielonej Dolinie Gąsienicowej. Wymiary: 275 na 238 m, głęb. 15,1 m. W 1949 r. staw ten został sztucznie zarybiony, ale wyginęły prawie wszystkie pstrągi. Woda ma niespotykaną w Tatrach barwę jasnej zieleni, jest bardzo czysta. Górale nazywali to jezioro również Suczym Stawem i opowiadali, że nazwa pochodzi stąd, iż juhasi utopili w nim złą sukę. [ET] [TAT]
Szlak prowadzi kamienną ścieżką wznosząc się umiarkowanie. Wiedzie wśród Kurtkowca i Czerwonych Stawków. Dochodząc do rumowisk skalnych wznosi się bardziej stromo doprowadzając do Przełęczy Karb.
Niezbyt wybitna, wąska przełęcz (1853 m) pomiędzy Kościelcem a długim grzbietem Małego Kościelca. Z Karbu widać Świnicę i Kasprowy Wierch, a także usianą stawami południowo-zachodnią gałąź Doliny Gąsienicowej. W 1902 roku Towarzystwo Tatrzańskie zbudowało szlak z Karbu na Przełęcz Świnicką, który jednak po II wojnie światowej został zlikwidowany. Słowo karb określa płytko wcięte siodełko lub przełączkę. [ET]
Z przełęczy wznosząc się lekko szlak doprowadza do szczytu Małego Kościelca. Krótko prowadzi granią na północ, by skręcając w prawo, stromo, po kamiennych schodkach, czasem przeciskając się wśród skał, doprowadzić do Czarnego Stawu Gąsienicowego.
Czarny Staw Gąsienicowy zwany także Czarnym Stawem pod Kościelcem to największy z Gąsienicowych Stawów, a piąte co do powierzchni jezioro w Tatrach. Wymiary: 665 na 425 m. Czarny Staw jest jednym z kilku jezior tatrzańskich, w którym żyją ryby – pstrągi, które zostały tutaj jednak wpuszczone sztucznie, w 1881 roku. Przy północno-wschodnim brzegu jeziora znajduje się niewielka wysepka, na której w 1909 roku projektowano utworzenie mauzoleum Juliusza Słowackiego, choć wieszcz nigdy w Tatrach nie był. Nazwa stawu pochodzi od ciemnej barwy jego wód, wywołanej przez żyjące tam sinice. [ET] [TAT]
Na początek szlak schodzi dość stromo z moreny czołowej zamykającej Czarny Staw. Następnie Kamienna ścieżka obniża się lekko trawersuje zbocze Małego Kościelca. W zimie przejście to zagrożone jest lawinami. W połowie trasy, z prawej strony, u podnóża zbocza Małego Kościelca, widoczny jest obelisk poświęcony Mieczysławowi Karłowiczowi, który zginął w tym miejscu w lawinie. Na koniec następuje złączenie z żółtym szlakiem, z którym ostatnie 150 metrów wspólnie prowadzą do schroniska Murowaniec.
Nieznacznie wznosząc się, szlak prowadzi przez kosodrzewinę do rozstaju szlaków w okolicy stawku Dwoiśniak.
Dwoiśniak to zbiorowa nazwa dwóch malutkich stawków leżących tuż na wschód od miejsca, gdzie rozchodzą się szlaki na Kasprowy Wierch (żółty) i do Zielonego Stawu (czarny). W stawie żyje ciekawa fauna, wśród której są gatunki nigdzie indziej w Polsce nie spotykane (m.in. widłonóg Diaptomus tatricus). [ET]
Umiarkowanie stromo, szlak wznosi się wśród kosodrzewiny, dalej wśród traw. Wiedzie wyłożonym kamieniami chodnikiem. Cały czas podziwiamy zachodnią część Doliny Gąsienicowej z Kościelcem i Świnicą. Wychodzimy na grzbiet głównej grani Tatr na Suchej Przełęczy, 200 metrów od szczytu Kasprowego Wierchu.
Kasprowy Wierch sławę zawdzięcza kolejce gondolowej, a sama kolejka jest sławna z długich kolejek przed kasą.
Szlak z Gąsienicowej na Kościelec. Film z kanału "A chodźże na pole!" jest świetną ilustracją przebiegu trasy i jej trudności. Zapraszam do obejrzenia Kościelec
Wraz ze szlakiem żółtym prowadzącym na Kasprowy Wierch idziemy pierwsze 150 metrów, po czy skręcamy w lewo. Kamienna ścieżka wznosząc się lekko trawersuje zbocze Małego Kościelca. W zimie przejście to zagrożone jest lawinami. W połowie trasy, z lewej strony, u podnóża zbocza Małego Kościelca, widoczny jest obelisk poświęcony Mieczysławowi Karłowiczowi, który zginął w tym miejscu w lawinie. Pod koniec szlak wznosi się stromiej wchodząc na morenę czołową zamykającą Czarny Staw.
Czarny Staw Gąsienicowy zwany także Czarnym Stawem pod Kościelcem to największy z Gąsienicowych Stawów, a piąte co do powierzchni jezioro w Tatrach. Wymiary: 665 na 425 m. Czarny Staw jest jednym z kilku jezior tatrzańskich, w którym żyją ryby – pstrągi, które zostały tutaj jednak wpuszczone sztucznie, w 1881 roku. Przy północno-wschodnim brzegu jeziora znajduje się niewielka wysepka, na której w 1909 roku projektowano utworzenie mauzoleum Juliusza Słowackiego, choć wieszcz nigdy w Tatrach nie był. Nazwa stawu pochodzi od ciemnej barwy jego wód, wywołanej przez żyjące tam sinice. [ET] [TAT]
Szlak prowadzi stromo w górę po kamiennych stopniach, czasem przeciska się wśród skał. Doprowadza do grani Małego Kościelca, a następnie na jego szczyt, po czyt obniżając się lekko doprowadza do Przełęczy Karb.
Niezbyt wybitna, wąska przełęcz (1853 m) pomiędzy Kościelcem a długim grzbietem Małego Kościelca. Z Karbu widać Świnicę i Kasprowy Wierch, a także usianą stawami południowo-zachodnią gałąź Doliny Gąsienicowej. W 1902 roku Towarzystwo Tatrzańskie zbudowało szlak z Karbu na Przełęcz Świnicką, który jednak po II wojnie światowej został zlikwidowany. Słowo karb określa płytko wcięte siodełko lub przełączkę. [ET]
Najpierw łagodnie kamienna ścieżka doprowadza do kilkumetrowego progu skalnego. Bez pomocy łańcuchów musimy wykazać się podstawowymi umiejętnościami wspinaczkowymi. Szlak wiedzie zakosami w górę po stromych płytach skalnych, gdzie im bliżej szczytu, tym szlak staje się bardziej stromy i bardziej wymagający użycia rąk i pewnego stawiania kroków. Cały czas wymaga uważnej obserwacji oznakowanie szlaku.
Kościelec (2155 m) wznosi się w bocznej grani odchodzącej na północ od Zawratowej Turni i rozdzielającej górną część Doliny Gąsienicowej na dwie gałęzie. Od Zadniego Kościelca (2162 m) oddziela go Kościelcowa Przełęcz, a od Małego Kościelca przełęcz Karb. Piramida Kościelca widziana z północy przypomina kościół – stąd nazwa. Jest to szczyt popularny zarówno wśród turystów, jak i taterników. W marcu 1911 r. na szczyt Kościelca weszli na nartach Mariusz Zaruski i Stanisław Zdyb, przecierając tym samym pierwsze szlaki taternictwa narciarskiego. W 1929 roku na zachodniej ścianie szczytu zginął Mieczysław Świerz – taternik, narciarz i pisarz tatrzański. W 1962 r. na Zadnim Kościelcu poniósł śmierć Jan Długosz, jeden z czołowych polskich taterników. Na szczyt wchodzono od dawna - pierwsze znane wejście Antoni Hoborski w 1845 r.; zimą po raz pierwszy zdobyli Kościelec Mieczysław Karłowicz i Roman Kordys w 1908 r. Panorama ze szczytu nie jest zbyt rozległa, ale widać stąd wszystkie stawy w Dolinie Gąsienicowej, a ekspozycja też robi wrażenie. [ET]
Szlak używany jako dojście do Orlej Perci.
Wraz ze szlakiem żółtym prowadzącym na Kasprowy Wierch idziemy pierwsze 150 metrów, po czy skręcamy w lewo. Kamienna ścieżka wznosząc się lekko trawersuje zbocze Małego Kościelca. W zimie przejście to zagrożone jest lawinami. W połowie trasy, z lewej strony, u podnóża zbocza Małego Kościelca, widoczny jest obelisk poświęcony Mieczysławowi Karłowiczowi, który zginął w tym miejscu w lawinie. Pod koniec szlak wznosi się stromiej wchodząc na morenę czołową zamykającą Czarny Staw.
Czarny Staw Gąsienicowy zwany także Czarnym Stawem pod Kościelcem to największy z Gąsienicowych Stawów, a piąte co do powierzchni jezioro w Tatrach. Wymiary: 665 na 425 m. Czarny Staw jest jednym z kilku jezior tatrzańskich, w którym żyją ryby – pstrągi, które zostały tutaj jednak wpuszczone sztucznie, w 1881 roku. Przy północno-wschodnim brzegu jeziora znajduje się niewielka wysepka, na której w 1909 roku projektowano utworzenie mauzoleum Juliusza Słowackiego, choć wieszcz nigdy w Tatrach nie był. Nazwa stawu pochodzi od ciemnej barwy jego wód, wywołanej przez żyjące tam sinice. [ET] [TAT]
Kamienną ścieżką szlak obchodzi z lewej strony Czarny Staw Gąsienicowy. W połowie drogi w lewo odchodzi żółty szlak na Skrajny Granat. Po obejściu stawu, szlak zaczyna się wznosić przez rumowiska skalne.
Górna część Doliny Czarnej Gąsienicowej pomiędzy Kozim Wierchem a Zadnim Granatem.
Mijamy Zmarzły Staw. Wspinamy się w górę po skałach. W lewo odchodzi zielony szlak w kierunku Zadniego Granatu i Żlebu Kulczyńskiego. My dalej żółtym przez rumowisko skalne. Dalej zakosami wśród głazów przez trawy dochodzimy do łańcuchów z pomocą których trawersujemy płytę i pniemy się w górę. Potem łagodniejszy odcinek i wreszcie dojście stromą rynną na przełęcz.
Najpierw przez skałki, a następnie ścieżką, wiedzie przy niewielkim spadku prawą stroną grani Skupniowego Upłazu. Po drodze widoki na Wielki Kopieniec i Nosal. Wchodzi w las i teraz bardziej stromo schodzi do Boczania i dalej kamienną drogą do złączenia ze szlakiem zielonym z Nosala, na dół do Kuźnic.
Szeroka przełęcz pomiędzy Wielką Królową Kopą (1531 m) i Małą Królową Kopą (1577 m ). Przez przełęcz, zwaną także Karczmiskiem, prowadziła w XIX wieku droga, którą transportowano rudę żelaza spod Kopy Magury do Kuźnic. Ta druga nazwa pochodzi zapewne od stojącego tutaj niegdyś baraku górniczego. Ze wznoszącymi się nad nią Małą i Wielką Królową Kopą wiąże się jedna z zagadek nazewniczych – otóż Mała Królowa Kopa jest wyższa od Wielkiej. Z przełęczy pięknie prezentuje się Giewont i Czerwone Wierchy, ale pięknej Hali Gąsienicowej jeszcze nie widać. [ET]
Żółty szlak schodzi w lewo szerokimi zakosami, najpierw przez kosodrzewinę, potem przez las. Prawie płasko prowadzi ścieżką dnem Polany Jaworzynka, napotyka szałasy pasterskie, doprowadza do końca polany. Potem schodzi lasem do Kuźnic.
Kuźnice, a dawniej Hamry, to miejsce gdzie do 1878 r. działały huty żelaza i kuźnie. Rudę żelazną wydobywano głównie pod Kopą Magury w Dolinie Jaworzynki. Właściciele Kuźnic, rodzina Homolacsów, wybudowali tutaj dwór, w którym podejmowali naukowców, artystów, polityków. Obecnie Kuźnice znane są przede wszystkim z dolnej stacji kolejki na Kasprowy Wierch. Oprócz stacji znajduje się tu m.in. zajazd, restauracja, sklep spożywczy i pamiątkowy oraz leśniczówka TPN. W latach 2006-2008 przeprowadzono renowację dworu. Spichlerz adaptowano na salę wystaw czasowych, w wozowni urządzono muzeum historii Kuźnic, przeprowadzono odbudowę fundamentów dworu Homolacsów, renowację dworków oficjalistów z XIX w., odrestaurowano parkowe ciągi komunikacyjne i alejki wraz z oświetleniem oraz fontannę. [ET] [ZAK_K]
Najpierw przez skałki, a następnie ścieżką, wiedzie przy niewielkim spadku prawą stroną grani Skupniowego Upłazu. Po drodze widoki na Wielki Kopieniec i Nosal. Wchodzi w las i teraz bardziej stromo schodzi do Boczania i dalej kamienną drogą do złączenia ze szlakiem zielonym z Nosala, na dół do Kuźnic.
Szeroka przełęcz pomiędzy Wielką Królową Kopą (1531 m) i Małą Królową Kopą (1577 m ). Przez przełęcz, zwaną także Karczmiskiem, prowadziła w XIX wieku droga, którą transportowano rudę żelaza spod Kopy Magury do Kuźnic. Ta druga nazwa pochodzi zapewne od stojącego tutaj niegdyś baraku górniczego. Ze wznoszącymi się nad nią Małą i Wielką Królową Kopą wiąże się jedna z zagadek nazewniczych – otóż Mała Królowa Kopa jest wyższa od Wielkiej. Z przełęczy pięknie prezentuje się Giewont i Czerwone Wierchy, ale pięknej Hali Gąsienicowej jeszcze nie widać. [ET]
Razem ze szlakiem żółtym, również prowadzącym do Kuźnik, ale przez Dolinę Jaworzynki, umiarkowanie wznosząc się dochodzimy do Przełęczy między Kopami. Tu szlak żółty odchodzi w lewo, a niebieski w prawo.
Kuźnice, a dawniej Hamry, to miejsce gdzie do 1878 r. działały huty żelaza i kuźnie. Rudę żelazną wydobywano głównie pod Kopą Magury w Dolinie Jaworzynki. Właściciele Kuźnic, rodzina Homolacsów, wybudowali tutaj dwór, w którym podejmowali naukowców, artystów, polityków. Obecnie Kuźnice znane są przede wszystkim z dolnej stacji kolejki na Kasprowy Wierch. Oprócz stacji znajduje się tu m.in. zajazd, restauracja, sklep spożywczy i pamiątkowy oraz leśniczówka TPN. W latach 2006-2008 przeprowadzono renowację dworu. Spichlerz adaptowano na salę wystaw czasowych, w wozowni urządzono muzeum historii Kuźnic, przeprowadzono odbudowę fundamentów dworu Homolacsów, renowację dworków oficjalistów z XIX w., odrestaurowano parkowe ciągi komunikacyjne i alejki wraz z oświetleniem oraz fontannę. [ET] [ZAK_K]
Jeden z najciekawszych i najpiękniejszych szlaków Tatr. Widok z Krzyżnego na Tatry Wysokie jest niezwykle plastyczny.
Wchodzimy do lasu i wraz z drogą dojazdową do schroniska, którą biegnie szlak czarny do Brzezin, schodzimy łagodnie w dół. Po kilku minutach szlak żółty odbija w prawo. Po przejściu przez potok Suchej Wody, szlak zaczyna lekko się wznosić, najpierw jeszcze lasem, później przez kosodrzewinę trawersując stoki Żółtej Turni. Po obejściu Żółtej Turni, lekko schodzimy w Dolinę Pańszczycy w kierunku Czerwonego Stawu.
Niewielki, płytki, bo niespełna 1m głębokości i w czasie suszy wysycha. Nazwa pochodzi od koloru, a to wskutek występowania w stawie gatunku sinicy, który pokrywając skorupami nabrzeżne głazy barw i je na czerwono-brunatny kolor. [TAT]
W skalistym terenie wznosimy się stromo po kamiennych stopniach. Podchodzimy przez rumowiska skalne, które wymagają uwagi ze względu na osuwające się kamienie.
Przełęcz Krzyżne to miejsce, gdzie obecnie kończy sie Orla Perć. Dawniej biegła ona przez Wołoszyn aż do Wodogrzmotów Mickiewicza. Dzisiaj jest to teren objety ścisłym rezerwatem przyrody. Dawniej na przełęczy znajdował się kamienny schron. którego pozostałości można jeszcze zaobserwować. Krzyżne słynie z pięknej panoramy obejmującej całe Tatry Wysokie i Bielskie.
Szlak jest pozostałością lat międzywojennych, kiedy Przełęcz Liliowe była ważnym przejściem turystycznym na Słowację. W miejscu tym przebiega również granica dzieląca Tatry Wysokie od Tatr Zachodnich.
Nieznacznie wznosząc się, szlak prowadzi przez kosodrzewinę do rozstaju szlaków w okolicy stawku Dwoiśniak.
Dwoiśniak to zbiorowa nazwa dwóch malutkich stawków leżących tuż na wschód od miejsca, gdzie rozchodzą się szlaki na Kasprowy Wierch (żółty) i do Zielonego Stawu (czarny). W stawie żyje ciekawa fauna, wśród której są gatunki nigdzie indziej w Polsce nie spotykane (m.in. widłonóg Diaptomus tatricus). [ET]
Szlak wznosi się dość stromo wśród kosodrzewiny i traw po wygodnym, kamiennym chodniku, roztaczając piękne widoki na Dolinę Gąsienicową i jej otoczenie.
Szlak ze Schroniska Murowaniec na Hali Gąsienicowej na przełęcz Zawrat to jeden z najciekawszych szlaków tatrzańskich. Szlak trudny, a w przypadku zalegania śniegu w górnej części szlaku bardzo niebezpieczny.
Wraz ze szlakiem żółtym prowadzącym na Kasprowy Wierch idziemy pierwsze 150 metrów, po czy skręcamy w lewo. Kamienna ścieżka wznosząc się lekko trawersuje zbocze Małego Kościelca. W zimie przejście to zagrożone jest lawinami. W połowie trasy, z lewej strony, u podnóża zbocza Małego Kościelca, widoczny jest obelisk poświęcony Mieczysławowi Karłowiczowi, który zginął w tym miejscu w lawinie. Pod koniec szlak wznosi się stromiej wchodząc na morenę czołową zamykającą Czarny Staw.
Czarny Staw Gąsienicowy zwany także Czarnym Stawem pod Kościelcem to największy z Gąsienicowych Stawów, a piąte co do powierzchni jezioro w Tatrach. Wymiary: 665 na 425 m. Czarny Staw jest jednym z kilku jezior tatrzańskich, w którym żyją ryby – pstrągi, które zostały tutaj jednak wpuszczone sztucznie, w 1881 roku. Przy północno-wschodnim brzegu jeziora znajduje się niewielka wysepka, na której w 1909 roku projektowano utworzenie mauzoleum Juliusza Słowackiego, choć wieszcz nigdy w Tatrach nie był. Nazwa stawu pochodzi od ciemnej barwy jego wód, wywołanej przez żyjące tam sinice. [ET] [TAT]
Kamienną ścieżką szlak obchodzi z lewej strony Czarny Staw Gąsienicowy. W połowie drogi w lewo odchodzi żółty szlak na Skrajny Granat. Po obejściu stawu, szlak zaczyna się wznosić przez rumowiska skalne.
Górna część Doliny Czarnej Gąsienicowej pomiędzy Kozim Wierchem a Zadnim Granatem.
Idąc lekko wznoszącą się ścieżką mijamy Zmarzły Staw Gasienicowy. Połowa szlaku przebiega bez trudności. Ścieżka biegnąca dotąd prosto, teraz pnie się teraz stromo zakosami. Pojawiają się łańcuchy i klamry zabezpieczające trudne, eksponowane odcinki. Na chwilę ścieżka staje się mniej stroma, ale następnie, niemal do samej przełęczy, odbywa się wspinaczka eksponowanym, stromym terenem. Szlak często bywa mokry, a zalegające do wczesnego lata płaty śniegu stwarzają dodatkowe niebezpieczeństwo.
Przełęcz Zawrat to miejsce, gdzie zaczyna się Orla Perć. Łatwe wejście na Zawrat prowadzi tylko z Doliny Pięciu Stawów Polskich. Wejście od Doliny Gąsienicowej zbezpieczone jest w górnej części łańcuchami i klamrami. Bywa jednak utrudnione zalegającym śniegiem. Dojście Orlą Percią od Koziego Wierchu jest obecnie niemożliwe, ponieważ od 2007 roku szlak biegnie tędy tylko w przeciwnym kierunku (od Zawratu do Koziego Wierchu). Dojście od Świnicy zostało zamknięte że względu na obrywy pod Niebieską Turnią.
Widokowy szlak, ale dość trudny ze względu na ekspozycję, łańcuchy i klamry.
Wraz ze szlakiem żółtym prowadzącym na Kasprowy Wierch idziemy pierwsze 150 metrów, po czy skręcamy w lewo. Kamienna ścieżka wznosząc się lekko trawersuje zbocze Małego Kościelca. W zimie przejście to zagrożone jest lawinami. W połowie trasy, z lewej strony, u podnóża zbocza Małego Kościelca, widoczny jest obelisk poświęcony Mieczysławowi Karłowiczowi, który zginął w tym miejscu w lawinie. Pod koniec szlak wznosi się stromiej wchodząc na morenę czołową zamykającą Czarny Staw.
Czarny Staw Gąsienicowy zwany także Czarnym Stawem pod Kościelcem to największy z Gąsienicowych Stawów, a piąte co do powierzchni jezioro w Tatrach. Wymiary: 665 na 425 m. Czarny Staw jest jednym z kilku jezior tatrzańskich, w którym żyją ryby – pstrągi, które zostały tutaj jednak wpuszczone sztucznie, w 1881 roku. Przy północno-wschodnim brzegu jeziora znajduje się niewielka wysepka, na której w 1909 roku projektowano utworzenie mauzoleum Juliusza Słowackiego, choć wieszcz nigdy w Tatrach nie był. Nazwa stawu pochodzi od ciemnej barwy jego wód, wywołanej przez żyjące tam sinice. [ET] [TAT]
Kamienną ścieżką, szlakiem niebieskim obchodzimy z lewej strony Czarny Staw Gąsienicowy. W połowie stawu pojawia się rozdroże, na którym żółty szlak na Skrajny Granat skręca w lewo, opuszczając ścieżkę obchodzącą staw. Podchodzimy ścieżką wśród kosodrzewiny, następnie przez rumowisko skalne. Trawersujemy szeroki żleb, dochodzimy do skał, gdzie spotykamy łańcuchy i klamry. Na końcu piarżyskiem dochodzimy do szczytu.
Szlak z Gąsienicowej przez Świnicką Przełęcz. Film z kanału "A chodźże na pole!" jest świetną ilustracją przebiegu trasy i jej trudności. Zapraszam do obejrzenia Świnica
Nieznacznie wznosząc się, szlak prowadzi przez kosodrzewinę do rozstaju szlaków w okolicy stawku Dwoiśniak.
Dwoiśniak to zbiorowa nazwa dwóch malutkich stawków leżących tuż na wschód od miejsca, gdzie rozchodzą się szlaki na Kasprowy Wierch (żółty) i do Zielonego Stawu (czarny). W stawie żyje ciekawa fauna, wśród której są gatunki nigdzie indziej w Polsce nie spotykane (m.in. widłonóg Diaptomus tatricus). [ET]
Łagodnie w górę kamiennym chodnikiem wśród jezior Doliny Gąsienicowej, a wśród nich największy w tej części doliny - Zielony Staw Gąsienicowy.
Zielony Staw Gąsienicowy lub po prostu Zielony Staw to największe jezioro w Zielonej Dolinie Gąsienicowej. Wymiary: 275 na 238 m, głęb. 15,1 m. W 1949 r. staw ten został sztucznie zarybiony, ale wyginęły prawie wszystkie pstrągi. Woda ma niespotykaną w Tatrach barwę jasnej zieleni, jest bardzo czysta. Górale nazywali to jezioro również Suczym Stawem i opowiadali, że nazwa pochodzi stąd, iż juhasi utopili w nim złą sukę. [ET] [TAT]
Najpierw umiarkowanie stromo kamienny chodnik wznosi się wśród kosodrzewiny i traw. Następnie wchodzi w rumowisko skalne, którym już bardziej stromo prowadzi zboczami Pośredniej Turni na przełęcz. Wczesnym latem, gdy w miejscach tych zalegają płaty śniegu, szlak staje się bardzo niebezpieczny.
Szlak prowadzi po granitowych skałach. Prowadzi stromo w górę, najpierw kamiennymi schodkami, później bardzo często po skałach ubezpieczonych łańcuchami. Trudnym miejscem jest trawers Żlebu Blatona. Przejście ubezpieczone jest łańcuchem, ale żleb kończy się stromym urwiskiem. Pod koniec szlaku dochodzi się do rozstaju szlaku, gdzie dalej na wschód prowadzi szlak na Zawrat, a wejście na szczyt Świnicy prowadzi w lewo po głazach i skałach.
Świnica jest wspaniałym punktem widokowym. Niesympatyczna nazwa tej pięknej góry wzięła się prawdopodobie z podobieństwa całego masywu (od Skrajnej Turni do Niebieskiej Turni) do świni (por.Wikipedia).
Szlak prowadzi przez las. Wychodzi z Doliny Pańszczycy i trawersując zbocza Żółtej Turni odsłania widoki na Granaty i Krzyżne.
Szlak prowadzi lasem trawersując północne stoki Koszystej, a następnie przez Polanę Waksmundzką.
Waksmundzka Rówień to duża trawiasta łąka obejmująca szerokie siodło Waksmundzkiej Przełęczy. Waksmund to nazwa wsi położonej 3,5 km na wschód od Nowego Targu. Mieszkańcy tej wsi mieli pastwiska w Gorcach i Tatrach, a wśród nich i Waksmundzką Rówień i Polanę. Słowo rówień w gwarze podhalańskiej oznacza stosunkowo płaskie i duże miejsce, zwykle na dnie doliny. [ET]
Przez las i polany łagodnie wchodzimy na Gęsią Szyję. Wierzchołek jest skalisty, należy zachować ostrożność, by nie wpaść w urwisko. Z Gęsiej Szyi schodzimy ścieżką, która bywa mokra i śliska. Dochodząc do Rusinowej Polany, schodzimy schodami z drewnianych pali.
Rusinowa Polana zwana jest także Jaworzyną, Jaworzyną Rusinową i Rusinką. Rozłożona półkolisto na grzbiecie między Gęsią Szyją a Gołym Wierchem. Dawniej wchodziła w skład Hali Jaworzyna Rusinowa i wtedy znajdowały się na niej liczne szałasy i szopy pasterskie. Jest to jedna z tych polan Tatr Polskich, na których zachowało się pasterstwo, a obecnie prowadzony jest tzw. kulturowy wypas owiec. Roztacza się z niej wspaniały widok na Tatry Bielskie i Wysokie. Nazwa pochodzi od nazwiska czy przezwiska dawnych właścicieli. [ET] [TAT]
Szlak bardzo lekko opada, prowadzi słabo zalesionym terenem. Oglądając się w tył odsłania najpierw widoki na otoczenie Morskiego Oka, a potem na Tatry Bielskie i część słowackich Tatr Wysokich.
Wraz ze szlakiem żółtym prowadzącym na Kasprowy Wierch idziemy pierwsze 150 metrów, po czy skręcamy w lewo. Kamienna ścieżka wznosząc się lekko trawersuje zbocze Małego Kościelca. W zimie przejście to zagrożone jest lawinami. W połowie trasy, z lewej strony, u podnóża zbocza Małego Kościelca, widoczny jest obelisk poświęcony Mieczysławowi Karłowiczowi, który zginął w tym miejscu w lawinie. Pod koniec szlak wznosi się stromiej wchodząc na morenę czołową zamykającą Czarny Staw.
Czarny Staw Gąsienicowy zwany także Czarnym Stawem pod Kościelcem to największy z Gąsienicowych Stawów, a piąte co do powierzchni jezioro w Tatrach. Wymiary: 665 na 425 m. Czarny Staw jest jednym z kilku jezior tatrzańskich, w którym żyją ryby – pstrągi, które zostały tutaj jednak wpuszczone sztucznie, w 1881 roku. Przy północno-wschodnim brzegu jeziora znajduje się niewielka wysepka, na której w 1909 roku projektowano utworzenie mauzoleum Juliusza Słowackiego, choć wieszcz nigdy w Tatrach nie był. Nazwa stawu pochodzi od ciemnej barwy jego wód, wywołanej przez żyjące tam sinice. [ET] [TAT]
Szlak prowadzi stromo w górę po kamiennych stopniach, czasem przeciska się wśród skał. Doprowadza do grani Małego Kościelca, a następnie na jego szczyt, po czyt obniżając się lekko doprowadza do Przełęczy Karb.
Niezbyt wybitna, wąska przełęcz (1853 m) pomiędzy Kościelcem a długim grzbietem Małego Kościelca. Z Karbu widać Świnicę i Kasprowy Wierch, a także usianą stawami południowo-zachodnią gałąź Doliny Gąsienicowej. W 1902 roku Towarzystwo Tatrzańskie zbudowało szlak z Karbu na Przełęcz Świnicką, który jednak po II wojnie światowej został zlikwidowany. Słowo karb określa płytko wcięte siodełko lub przełączkę. [ET]
Po rumowiskach skalnych dość stromo schodzimy w dół. Dalej już mniej stromo kamienna ścieżka prowadzi wśród Czerwonych Stawków i Kurtkowca doprowadzając do Zielonego Stawu.
Zielony Staw Gąsienicowy lub po prostu Zielony Staw to największe jezioro w Zielonej Dolinie Gąsienicowej. Wymiary: 275 na 238 m, głęb. 15,1 m. W 1949 r. staw ten został sztucznie zarybiony, ale wyginęły prawie wszystkie pstrągi. Woda ma niespotykaną w Tatrach barwę jasnej zieleni, jest bardzo czysta. Górale nazywali to jezioro również Suczym Stawem i opowiadali, że nazwa pochodzi stąd, iż juhasi utopili w nim złą sukę. [ET] [TAT]
Łagodnie w dół kamiennym chodnikiem wśród jezior Doliny Gąsienicowej, a wśród nich największy w tej części doliny - Zielony Staw Gąsienicowy.
Dwoiśniak to zbiorowa nazwa dwóch malutkich stawków leżących tuż na wschód od miejsca, gdzie rozchodzą się szlaki na Kasprowy Wierch (żółty) i do Zielonego Stawu (czarny). W stawie żyje ciekawa fauna, wśród której są gatunki nigdzie indziej w Polsce nie spotykane (m.in. widłonóg Diaptomus tatricus). [ET]
Nieznacznie obniżając się, szlak prowadzi przez kosodrzewinę do schroniska.
Wycieczka zapoznająca z większością jezior polodowcowych Hali Gąsienicowej.
Nieznacznie wznosząc się, szlak prowadzi przez kosodrzewinę do rozstaju szlaków w okolicy stawku Dwoiśniak.
Dwoiśniak to zbiorowa nazwa dwóch malutkich stawków leżących tuż na wschód od miejsca, gdzie rozchodzą się szlaki na Kasprowy Wierch (żółty) i do Zielonego Stawu (czarny). W stawie żyje ciekawa fauna, wśród której są gatunki nigdzie indziej w Polsce nie spotykane (m.in. widłonóg Diaptomus tatricus). [ET]
Łagodnie w górę kamiennym chodnikiem wśród jezior Doliny Gąsienicowej, a wśród nich największy w tej części doliny - Zielony Staw Gąsienicowy.
Zielony Staw Gąsienicowy lub po prostu Zielony Staw to największe jezioro w Zielonej Dolinie Gąsienicowej. Wymiary: 275 na 238 m, głęb. 15,1 m. W 1949 r. staw ten został sztucznie zarybiony, ale wyginęły prawie wszystkie pstrągi. Woda ma niespotykaną w Tatrach barwę jasnej zieleni, jest bardzo czysta. Górale nazywali to jezioro również Suczym Stawem i opowiadali, że nazwa pochodzi stąd, iż juhasi utopili w nim złą sukę. [ET] [TAT]
Szlak prowadzi kamienną ścieżką wznosząc się umiarkowanie. Wiedzie wśród Kurtkowca i Czerwonych Stawków. Dochodząc do rumowisk skalnych wznosi się bardziej stromo doprowadzając do Przełęczy Karb.
Niezbyt wybitna, wąska przełęcz (1853 m) pomiędzy Kościelcem a długim grzbietem Małego Kościelca. Z Karbu widać Świnicę i Kasprowy Wierch, a także usianą stawami południowo-zachodnią gałąź Doliny Gąsienicowej. W 1902 roku Towarzystwo Tatrzańskie zbudowało szlak z Karbu na Przełęcz Świnicką, który jednak po II wojnie światowej został zlikwidowany. Słowo karb określa płytko wcięte siodełko lub przełączkę. [ET]
Z przełęczy wznosząc się lekko szlak doprowadza do szczytu Małego Kościelca. Krótko prowadzi granią na północ, by skręcając w prawo, stromo, po kamiennych schodkach, czasem przeciskając się wśród skał, doprowadzić do Czarnego Stawu Gąsienicowego.
Czarny Staw Gąsienicowy zwany także Czarnym Stawem pod Kościelcem to największy z Gąsienicowych Stawów, a piąte co do powierzchni jezioro w Tatrach. Wymiary: 665 na 425 m. Czarny Staw jest jednym z kilku jezior tatrzańskich, w którym żyją ryby – pstrągi, które zostały tutaj jednak wpuszczone sztucznie, w 1881 roku. Przy północno-wschodnim brzegu jeziora znajduje się niewielka wysepka, na której w 1909 roku projektowano utworzenie mauzoleum Juliusza Słowackiego, choć wieszcz nigdy w Tatrach nie był. Nazwa stawu pochodzi od ciemnej barwy jego wód, wywołanej przez żyjące tam sinice. [ET] [TAT]
Na początek szlak schodzi dość stromo z moreny czołowej zamykającej Czarny Staw. Następnie Kamienna ścieżka obniża się lekko trawersuje zbocze Małego Kościelca. W zimie przejście to zagrożone jest lawinami. W połowie trasy, z prawej strony, u podnóża zbocza Małego Kościelca, widoczny jest obelisk poświęcony Mieczysławowi Karłowiczowi, który zginął w tym miejscu w lawinie. Na koniec następuje złączenie z żółtym szlakiem, z którym ostatnie 150 metrów wspólnie prowadzą do schroniska Murowaniec.
Kamienna drogą dojazdową, przez las, umiarkowanie obniżając się dochodzimy do polany.
Psia Trawka to polanka nad brzegiem Suchej Wody Gąsienicowej, powyżej ujścia Pańszczyckiego Potoku. Od 1889 stało tu małe, nie zagospodarowane schronisko TT, które w zrujnowanym stanie dotrwało do lat międzywojennych. Nazwa polany pochodzi od psiej trawki, która zresztą tu nie rośnie, odkąd ustał wypas owiec.
Psia trawka, w gwarze podhalańskiej psiara lub psiarka, to bardzo ostra i sucha trawa, która zarasta wyjałowione, przepasione pastwiska i hale. Pastewnie prawie bezużyteczna, bywa nawet szkodliwa dla zwierząt. [ET]
Szlak prowadzi drogą dojazdową do schroniska Murowaniec. Przez las, drogą wyłożoną kamieniami, lekko obniżając się doprowadza do Brzezin.
Najłatwiejsze dojście do Orlej Perci. We mgle trudności orientacyjne.
Wraz ze szlakiem żółtym prowadzącym na Kasprowy Wierch idziemy pierwsze 150 metrów, po czy skręcamy w lewo. Kamienna ścieżka wznosząc się lekko trawersuje zbocze Małego Kościelca. W zimie przejście to zagrożone jest lawinami. W połowie trasy, z lewej strony, u podnóża zbocza Małego Kościelca, widoczny jest obelisk poświęcony Mieczysławowi Karłowiczowi, który zginął w tym miejscu w lawinie. Pod koniec szlak wznosi się stromiej wchodząc na morenę czołową zamykającą Czarny Staw.
Czarny Staw Gąsienicowy zwany także Czarnym Stawem pod Kościelcem to największy z Gąsienicowych Stawów, a piąte co do powierzchni jezioro w Tatrach. Wymiary: 665 na 425 m. Czarny Staw jest jednym z kilku jezior tatrzańskich, w którym żyją ryby – pstrągi, które zostały tutaj jednak wpuszczone sztucznie, w 1881 roku. Przy północno-wschodnim brzegu jeziora znajduje się niewielka wysepka, na której w 1909 roku projektowano utworzenie mauzoleum Juliusza Słowackiego, choć wieszcz nigdy w Tatrach nie był. Nazwa stawu pochodzi od ciemnej barwy jego wód, wywołanej przez żyjące tam sinice. [ET] [TAT]
Kamienną ścieżką szlak obchodzi z lewej strony Czarny Staw Gąsienicowy. W połowie drogi w lewo odchodzi żółty szlak na Skrajny Granat. Po obejściu stawu, szlak zaczyna się wznosić przez rumowiska skalne.
Górna część Doliny Czarnej Gąsienicowej pomiędzy Kozim Wierchem a Zadnim Granatem.
Początkowo szlakiem żółtym po skałach mijając Zmarzły Staw. Dochodzimy do rozdroża, gdzie żółty odchodzi w prawo do Koziej Przełęczy, a my w lewo zielonym, którym niedługo do kolejnego rozdroża, gdzie dalej prosto biegnie szlak czarny w kierunku Żlebu Kulczyckiego, my zaś za szlakiem zielonym skręcamy w lewo. Podchodzimy trawiastymi zboczami. Ścieżka zakosami pnie się mocno pod górę, ale nie napotykamy trudności technicznych. Dochodzimy do grani Orlej Perci blisko szczytu Zadniego Granatu.
Granaty to masyw trzech szczytów: Skrajny Granat, Pośredni Granat i Zadni Granat. Przez szczyty prowadzi Orla Perć. Szczyty Granatów rozdzielają: Pośrednia Sieczkowa Przełączka i Skrajna Sieczkowa Przełączka. Ich nazwy upamietniają Macieja Sieczkę, który był przewodnikiem podczas pierwszego udokumentowanego wejścia na Granaty. Ze Skrajnej Sieczkowej Przełączki schodzi niesławny Żleb Drège'a. W górnej części wydaje sie łatwym zejściem z Orlej Perci, ale jest to pułapka, w której smierć poniosło wielu turystów. Pierwszym z nich był student z Warszawy, od którego nazwiska żleb przyjął nazwę. Najłatwiejszy szlak prowadzi na Zadni Granat, z którego rozpościera się panorama obejmująca Tatry Bielskie i Wysokie z Lodowym Szczytem, Gerlachem, Rysami, Mięguszowieckimi Szczytami.
Szlak o wysokogórskim charakterze. Przecina 3-piętrowy system kotłów glacjalnych, z których najwyższym jest Dolinka Kozia. Nazwa Żleb Kulczyńskiego upamiętnia znakomitego zoologa i działacza TT, który przeszedł nim wraz z Szymonem Tatarem jako pierwszy w 1893 r.
Wraz ze szlakiem żółtym prowadzącym na Kasprowy Wierch idziemy pierwsze 150 metrów, po czy skręcamy w lewo. Kamienna ścieżka wznosząc się lekko trawersuje zbocze Małego Kościelca. W zimie przejście to zagrożone jest lawinami. W połowie trasy, z lewej strony, u podnóża zbocza Małego Kościelca, widoczny jest obelisk poświęcony Mieczysławowi Karłowiczowi, który zginął w tym miejscu w lawinie. Pod koniec szlak wznosi się stromiej wchodząc na morenę czołową zamykającą Czarny Staw.
Czarny Staw Gąsienicowy zwany także Czarnym Stawem pod Kościelcem to największy z Gąsienicowych Stawów, a piąte co do powierzchni jezioro w Tatrach. Wymiary: 665 na 425 m. Czarny Staw jest jednym z kilku jezior tatrzańskich, w którym żyją ryby – pstrągi, które zostały tutaj jednak wpuszczone sztucznie, w 1881 roku. Przy północno-wschodnim brzegu jeziora znajduje się niewielka wysepka, na której w 1909 roku projektowano utworzenie mauzoleum Juliusza Słowackiego, choć wieszcz nigdy w Tatrach nie był. Nazwa stawu pochodzi od ciemnej barwy jego wód, wywołanej przez żyjące tam sinice. [ET] [TAT]
Kamienną ścieżką szlak obchodzi z lewej strony Czarny Staw Gąsienicowy. W połowie drogi w lewo odchodzi żółty szlak na Skrajny Granat. Po obejściu stawu, szlak zaczyna się wznosić przez rumowiska skalne.
Górna część Doliny Czarnej Gąsienicowej pomiędzy Kozim Wierchem a Zadnim Granatem.
Początkowo szlakiem żółtym po skałach mijając Zmarzły Staw. Dochodzimy do rozdroża, gdzie żółty odchodzi w prawo do Koziej Przełęczy, a my w lewo zielonym, którym niedługo do kolejnego rozdroża, gdzie odbija w lewo na szlak zielony na Zadni Granat, a my idziemy dalej prosto za znakami czarnymi. Idziemy kamienną ścieżką, a następnie przez piarżysko dochodzimy do Rysy Zaruskiego, którą w górę po skałach. Pojawiają się łańcuchy i klamry pomagające pokonać stromy komin i eksponowaną półkę.
Mój pierwszy szczyt w Tatrach. Niedawno zdobyłem go jako jednodniowa wycieczka, którą rozpocząłem i zakończyłem przejazdem Flixbusem z Katowic.
Kuźnice, a dawniej Hamry, to miejsce gdzie do 1878 r. działały huty żelaza i kuźnie. Rudę żelazną wydobywano głównie pod Kopą Magury w Dolinie Jaworzynki. Właściciele Kuźnic, rodzina Homolacsów, wybudowali tutaj dwór, w którym podejmowali naukowców, artystów, polityków. Obecnie Kuźnice znane są przede wszystkim z dolnej stacji kolejki na Kasprowy Wierch. Oprócz stacji znajduje się tu m.in. zajazd, restauracja, sklep spożywczy i pamiątkowy oraz leśniczówka TPN. W latach 2006-2008 przeprowadzono renowację dworu. Spichlerz adaptowano na salę wystaw czasowych, w wozowni urządzono muzeum historii Kuźnic, przeprowadzono odbudowę fundamentów dworu Homolacsów, renowację dworków oficjalistów z XIX w., odrestaurowano parkowe ciągi komunikacyjne i alejki wraz z oświetleniem oraz fontannę. [ET] [ZAK_K]
Razem ze szlakiem zielonym na Nosal idziemy dość stromo kamienną drogą przez las. Na rozwidleniu szlaków zielone idą dalej prosto, a my skręcamy w prawo. Po drodze, na zakręcie w prawo, pomiędzy drzewami ciekawy widok na Giewont i Kalatówki. Dalej lasem szlak prowadzi na Boczań, gdzie skręca ostro w lewo prowadząc do granicy lasu i wyprowadza na grzbiet Skupniowego Upłazu. Szlak prowadzi lewą stroną grzbietu ukazując Wielki Kopieniec i Nosal. Pod koniec grzbietu, przy dojściu do Przełęczy między Kopami, szlak prowadzi po skałkach
Szeroka przełęcz pomiędzy Wielką Królową Kopą (1531 m) i Małą Królową Kopą (1577 m ). Przez przełęcz, zwaną także Karczmiskiem, prowadziła w XIX wieku droga, którą transportowano rudę żelaza spod Kopy Magury do Kuźnic. Ta druga nazwa pochodzi zapewne od stojącego tutaj niegdyś baraku górniczego. Ze wznoszącymi się nad nią Małą i Wielką Królową Kopą wiąże się jedna z zagadek nazewniczych – otóż Mała Królowa Kopa jest wyższa od Wielkiej. Z przełęczy pięknie prezentuje się Giewont i Czerwone Wierchy, ale pięknej Hali Gąsienicowej jeszcze nie widać. [ET]
Na przełęczy łączy się ze szlakiem żółtym, który wiódł Doliną Jaworzynki, teraz wspólnie lekko obniżając się prowadzą do schroniska Murowaniec. Po drodze stopniowo odsłania się piękny widok na otoczenie Hali Gąsienicowej.
Wraz ze szlakiem żółtym prowadzącym na Kasprowy Wierch idziemy pierwsze 150 metrów, po czy skręcamy w lewo. Kamienna ścieżka wznosząc się lekko trawersuje zbocze Małego Kościelca. W zimie przejście to zagrożone jest lawinami. W połowie trasy, z lewej strony, u podnóża zbocza Małego Kościelca, widoczny jest obelisk poświęcony Mieczysławowi Karłowiczowi, który zginął w tym miejscu w lawinie. Pod koniec szlak wznosi się stromiej wchodząc na morenę czołową zamykającą Czarny Staw.
Czarny Staw Gąsienicowy zwany także Czarnym Stawem pod Kościelcem to największy z Gąsienicowych Stawów, a piąte co do powierzchni jezioro w Tatrach. Wymiary: 665 na 425 m. Czarny Staw jest jednym z kilku jezior tatrzańskich, w którym żyją ryby – pstrągi, które zostały tutaj jednak wpuszczone sztucznie, w 1881 roku. Przy północno-wschodnim brzegu jeziora znajduje się niewielka wysepka, na której w 1909 roku projektowano utworzenie mauzoleum Juliusza Słowackiego, choć wieszcz nigdy w Tatrach nie był. Nazwa stawu pochodzi od ciemnej barwy jego wód, wywołanej przez żyjące tam sinice. [ET] [TAT]
Szlak prowadzi stromo w górę po kamiennych stopniach, czasem przeciska się wśród skał. Doprowadza do grani Małego Kościelca, a następnie na jego szczyt, po czyt obniżając się lekko doprowadza do Przełęczy Karb.
Niezbyt wybitna, wąska przełęcz (1853 m) pomiędzy Kościelcem a długim grzbietem Małego Kościelca. Z Karbu widać Świnicę i Kasprowy Wierch, a także usianą stawami południowo-zachodnią gałąź Doliny Gąsienicowej. W 1902 roku Towarzystwo Tatrzańskie zbudowało szlak z Karbu na Przełęcz Świnicką, który jednak po II wojnie światowej został zlikwidowany. Słowo karb określa płytko wcięte siodełko lub przełączkę. [ET]
Najpierw łagodnie kamienna ścieżka doprowadza do kilkumetrowego progu skalnego. Bez pomocy łańcuchów musimy wykazać się podstawowymi umiejętnościami wspinaczkowymi. Szlak wiedzie zakosami w górę po stromych płytach skalnych, gdzie im bliżej szczytu, tym szlak staje się bardziej stromy i bardziej wymagający użycia rąk i pewnego stawiania kroków. Cały czas wymaga uważnej obserwacji oznakowanie szlaku.
Kościelec (2155 m) wznosi się w bocznej grani odchodzącej na północ od Zawratowej Turni i rozdzielającej górną część Doliny Gąsienicowej na dwie gałęzie. Od Zadniego Kościelca (2162 m) oddziela go Kościelcowa Przełęcz, a od Małego Kościelca przełęcz Karb. Piramida Kościelca widziana z północy przypomina kościół – stąd nazwa. Jest to szczyt popularny zarówno wśród turystów, jak i taterników. W marcu 1911 r. na szczyt Kościelca weszli na nartach Mariusz Zaruski i Stanisław Zdyb, przecierając tym samym pierwsze szlaki taternictwa narciarskiego. W 1929 roku na zachodniej ścianie szczytu zginął Mieczysław Świerz – taternik, narciarz i pisarz tatrzański. W 1962 r. na Zadnim Kościelcu poniósł śmierć Jan Długosz, jeden z czołowych polskich taterników.
Na szczyt wchodzono od dawna - pierwsze znane wejście Antoni Hoborski w 1845 r.; zimą po raz pierwszy zdobyli Kościelec Mieczysław Karłowicz i Roman Kordys w 1908 r. Panorama ze szczytu nie jest zbyt rozległa, ale widać stąd wszystkie stawy w Dolinie Gąsienicowej, a ekspozycja też robi wrażenie. [ET]
Szlak wiedzie bardzo stromo zakosami w dól po stromych płytach skalnych. W wielu miejscach wymaga użycia rąk i pewnego stawiania kroków. Cały czas wymaga uważnej obserwacji oznakowanie szlaku. Pod koniec doprowadza do progu skalnego, z którego trzeba zejść bez pomocy łańcuchów, wykazując się podstawowymi umiejętnościami wspinaczkowymi.
Niezbyt wybitna, wąska przełęcz (1853 m) pomiędzy Kościelcem a długim grzbietem Małego Kościelca. Z Karbu widać Świnicę i Kasprowy Wierch, a także usianą stawami południowo-zachodnią gałąź Doliny Gąsienicowej. W 1902 roku Towarzystwo Tatrzańskie zbudowało szlak z Karbu na Przełęcz Świnicką, który jednak po II wojnie światowej został zlikwidowany. Słowo karb określa płytko wcięte siodełko lub przełączkę. [ET]
Po rumowiskach skalnych dość stromo schodzimy w dół. Dalej już mniej stromo kamienna ścieżka prowadzi wśród Czerwonych Stawków i Kurtkowca doprowadzając do Zielonego Stawu.
Zielony Staw Gąsienicowy lub po prostu Zielony Staw to największe jezioro w Zielonej Dolinie Gąsienicowej. Wymiary: 275 na 238 m, głęb. 15,1 m. W 1949 r. staw ten został sztucznie zarybiony, ale wyginęły prawie wszystkie pstrągi. Woda ma niespotykaną w Tatrach barwę jasnej zieleni, jest bardzo czysta. Górale nazywali to jezioro również Suczym Stawem i opowiadali, że nazwa pochodzi stąd, iż juhasi utopili w nim złą sukę. [ET] [TAT]
Łagodnie w dół kamiennym chodnikiem wśród jezior Doliny Gąsienicowej, a wśród nich największy w tej części doliny - Zielony Staw Gąsienicowy.
Dwoiśniak to zbiorowa nazwa dwóch malutkich stawków leżących tuż na wschód od miejsca, gdzie rozchodzą się szlaki na Kasprowy Wierch (żółty) i do Zielonego Stawu (czarny). W stawie żyje ciekawa fauna, wśród której są gatunki nigdzie indziej w Polsce nie spotykane (m.in. widłonóg Diaptomus tatricus). [ET]
Nieznacznie obniżając się, szlak prowadzi przez kosodrzewinę do schroniska.
Najpierw przez skałki, a następnie ścieżką, wiedzie przy niewielkim spadku prawą stroną grani Skupniowego Upłazu. Po drodze widoki na Wielki Kopieniec i Nosal. Wchodzi w las i teraz bardziej stromo schodzi do Boczania i dalej kamienną drogą do złączenia ze szlakiem zielonym z Nosala, na dół do Kuźnic.
Szeroka przełęcz pomiędzy Wielką Królową Kopą (1531 m) i Małą Królową Kopą (1577 m ). Przez przełęcz, zwaną także Karczmiskiem, prowadziła w XIX wieku droga, którą transportowano rudę żelaza spod Kopy Magury do Kuźnic. Ta druga nazwa pochodzi zapewne od stojącego tutaj niegdyś baraku górniczego. Ze wznoszącymi się nad nią Małą i Wielką Królową Kopą wiąże się jedna z zagadek nazewniczych – otóż Mała Królowa Kopa jest wyższa od Wielkiej. Z przełęczy pięknie prezentuje się Giewont i Czerwone Wierchy, ale pięknej Hali Gąsienicowej jeszcze nie widać. [ET]
Żółty szlak schodzi w lewo szerokimi zakosami, najpierw przez kosodrzewinę, potem przez las. Prawie płasko prowadzi ścieżką dnem Polany Jaworzynka, napotyka szałasy pasterskie, doprowadza do końca polany. Potem schodzi lasem do Kuźnic.
Kuźnice, a dawniej Hamry, to miejsce gdzie do 1878 r. działały huty żelaza i kuźnie. Rudę żelazną wydobywano głównie pod Kopą Magury w Dolinie Jaworzynki. Właściciele Kuźnic, rodzina Homolacsów, wybudowali tutaj dwór, w którym podejmowali naukowców, artystów, polityków. Obecnie Kuźnice znane są przede wszystkim z dolnej stacji kolejki na Kasprowy Wierch. Oprócz stacji znajduje się tu m.in. zajazd, restauracja, sklep spożywczy i pamiątkowy oraz leśniczówka TPN. W latach 2006-2008 przeprowadzono renowację dworu. Spichlerz adaptowano na salę wystaw czasowych, w wozowni urządzono muzeum historii Kuźnic, przeprowadzono odbudowę fundamentów dworu Homolacsów, renowację dworków oficjalistów z XIX w., odrestaurowano parkowe ciągi komunikacyjne i alejki wraz z oświetleniem oraz fontannę. [ET] [ZAK_K]
Trasa: Murowanica Nosal Nosalowa Przełęcz Kuźnice Przełęcz między Kopami Schronisko PTTK na Hali Gąsienicowej Czarny Staw Gąsienicowy Przełęcz Karb Kościelec Przełęcz Karb Zielony Staw Gąsienicowy Dwoiśniak Kasprowy Przełęcz pod Kopą Kondracką Kopa Kondracka Przełęcz Kondracka Kondracka Przełęcz Wyżnia Giewont Kondracka Przełęcz Wyżnia Przełęcz w Grzybowcu Polana Strążyska Roma
Trasa: Murowanica Kuźnice Przełęcz między Kopami Schronisko PTTK na Hali Gąsienicowej Czarny Staw Gąsienicowy Przełęcz Karb Kościelec Przełęcz Karb Zielony Staw Gąsienicowy Świnicka Przełęcz Świnica Świnicka Przełęcz Przełęcz Liliowe Dwoiśniak Schronisko PTTK na Hali Gąsienicowej Przełęcz między Kopami Kuźnice Murowanica
Trasa: Palenica Białczańska Wodogrzmoty Mickiewicza Schronisko PTTK nad Morskim Okiem Dolina za Mnichem Szpiglasowa Przełęcz Tablica S.Bronikowskiego Siklawa Schronisko w Dolinie Pięciu Stawów Polskich Siklawa Tablica S.Bronikowskiego Zawrat Kozia Dolinka Czarny Staw Gąsienicowy Schronisko PTTK na Hali Gąsienicowej Przełęcz między Kopami Kuźnice
Trasa: Kuźnice Przełęcz między Kopami Schronisko PTTK na Hali Gąsienicowej Czerwony Staw w Dolinie Pańszczycy Przełęcz Krzyżne Siklawa Schronisko w Dolinie Pięciu Stawów Polskich Siklawa Tablica S.Bronikowskiego Szpiglasowa Przełęcz Dolina za Mnichem Schronisko PTTK nad Morskim Okiem Wodogrzmoty Mickiewicza Palenica Białczańska
Trasa: Skrajny Granat Przełęcz Krzyżne Czerwony Staw w Dolinie Pańszczycy Schronisko PTTK na Hali Gąsienicowej Przełęcz między Kopami Kuźnice
Trasa: Kuźnice Przełęcz między Kopami Schronisko PTTK na Hali Gąsienicowej Czarny Staw Gąsienicowy Kozia Dolinka Żleb Kulczyńskiego Zadni Granat Skrajny Granat
Trasa: Palenica Białczańska Wodogrzmoty Mickiewicza Schronisko PTTK nad Morskim Okiem Dolina za Mnichem Szpiglasowa Przełęcz Tablica S.Bronikowskiego Zawrat Kozia Dolinka Czarny Staw Gąsienicowy Schronisko PTTK na Hali Gąsienicowej Przełęcz między Kopami Kuźnice Murowanica
Trasa: Dolina Filipka Rusinowa Polana Rówień Waksmundzka Pańszczycki Potok Czerwony Staw w Dolinie Pańszczycy Schronisko PTTK na Hali Gąsienicowej Przełęcz między Kopami Kuźnice